Po niemalże ośmiu miesiącach od zakończenia konsultacji publicznych Ministerstwo Finansów zaskoczyło podatników w dniu 31 grudnia 2021 r. (data publikacji na stronie internetowej) interpretacją ogólną. „Zaskoczyło” w sensie dosłownym gdyż w świetle interpretacji transakcje z podmiotami niepowiązanymi mogą stanowić transakcje kontrolowaną i w efekcie wymagać ujęcia w dokumentacji cen transferowych.
Interpretacja przywołuje brzmienie definicji legalnej wyrażonej w art. 11a ust. 1 pkt. 6 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (oraz w art. 23m ust. 1 pkt 6 Ustawy z dnia 25 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej określanych jako „CIT”, „PIT” lub łącznie „Ustawy”). Zgodnie z brzmieniem przepisów Ustaw, transakcja kontrolowana to identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Zatem transakcja kontrolowana to zdarzenia, które łącznie:
1) stanowią działania o charakterze gospodarczym;
2) są identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron;
3) zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
Poniżej prezentujemy kluczowe założenia zawarte w interpretacji ogólnej oraz przedstawiamy jakie rodzaje transakcji zostały uznane za niebędące transakcją kontrolowaną.
Działania o charakterze gospodarczym
- Ustalając zakres znaczeniowy pojęcia „działania o charakterze gospodarczym”, należy posiłkować się rozumieniem szerszego pojęcia tj. „działalność gospodarcza”. Podstawowymi cechami konstytuującymi działalność gospodarczą jest wykonywanie tej działalności:
- w celu zarobkowym,
- w ramach zorganizowanej struktury,
- w sposób ciągły,
- w sposób niezależny (samodzielny).
- Działanie o charakterze gospodarczym nie wymaga każdorazowo prowadzenia działalności gospodarczej. Działanie o charakterze gospodarczym wymaga jednak, co do zasady, istnienia wyżej wymienionych cech konstytuujących działalność gospodarczą.
Rzeczywiste zachowania stron
- Treść podejmowanych działań powinna być ustalana na podstawie faktycznych zachowań stron. Jest to szczególnie istotne, gdy przebieg transakcji nie jest zgodny z postanowieniami obowiązujących umów lub gdy umowy nie istnieją.
- Przy ocenie rzeczywistego charakteru zachowań stron należy brać w szczególności pod uwagę istnienie uzasadnionych przyczyn ekonomicznych określonego działania.
Warunki działań ustalone lub narzucone w wyniku powiązań
- Istnienie powiązań samo w sobie nie determinuje występowania transakcji kontrolowanej. Warunki działań o charakterze gospodarczym muszą zostać ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.
- Wyrażenie „ustalone lub narzucone w wyniku powiązań” nie oznacza, że transakcji muszą bezpośrednio dokonywać podmioty powiązane, tylko że powiązania miały wpływ na ustalenie treści działań. Nie wyklucza się zatem, że warunki danej transakcji mogą zostać ustalone lub narzucone przez podmiot powiązany, który nie jest bezpośrednio stroną transakcji. Przykładem jest ustalenie np. ceny zakupu towaru lub usługi w drodze centralnych negocjacji warunków transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz niepowiązanym dostawcą. Warunki transakcji nie zostały wówczas ustalone bezpośrednio z podmiotem trzecim (niepowiązanym), lecz wynegocjowane centralnie w imieniu podmiotów powiązanych przez podmiot centralny lub podmiot dedykowany do przeprowadzenia negocjacji w sposób centralny, dla wybranej grupy podmiotów.
- O narzuceniu warunków transakcji podmiotom powiązanym można mówić także w sytuacji, gdy warunki ustala jednostronnie w imieniu podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych podmiot centralny z grupy, przy czym podmiot ten nie musi być bezpośrednią stroną transakcji.
Zdarzenia niestanowiące transakcji kontrolowanej według interpretacji ogólnej
W interpretacji podano także przykłady transakcji, które nie będą stanowiły transakcji kontrolowanej tj.: wypłaty dywidendy, wypłata zysku przez spółkę niebędącą osobą prawną na rzecz jej wspólników oraz dopłaty do kapitału uregulowane w art. 177–179 KSH.
Źródło: Doradztwo Podatkowe WTS&Saja