Szymon Czerwiński, Kancelaria Sołtysiński Kawecki Szlęzak na wstępnie do dyskusji dyrektorów podczas panelu “Cyfrowy Fiskus” na konferencji 15.01 “Biznes 4.0 wg CFO – emocje, inteligencja, prawo i rynek w cyfrowych czasach.”:
1) Jakie dane zbiera Fiskus elektronicznie:
- dane ogólne: sprawozdania finansowe, deklaracje podatkowe, JPK, dane dotyczące cen transferowych, itp.
- dane dotyczące obrotu i przewozu towarowego: Intrastat, e-SAD; SENT, EMCS; VAT UE, e-paragony, rejestry innych ministerstw i organów (URE; odpady, etc.) itp.
- dane dotyczące środków majątkowych i transakcji: rejestry UBO; sprawozdawczość NBP; STIR; biała lista podatników, MDR, itp
2) Kiedy Fiskus zbiera te dane
- dane ogólne – terminy rozliczeniowe (rok; kwartał; miesiąc)
- dane dotyczące obrotu i przewozu towarowego – rozliczenia co miesiąc, ale dane dot. przewozu i towarów akcyzowych zbierane są na bieżąco
- dane dotyczące środków majątkowych – w terminach rozliczeniowych (rok, kwartał, miesiąc), ale dane dotyczące przepływów i transakcji – praktycznie na bieżąco
3) Skutkiem naruszenia obowiązków są sankcje administracyjne o charakterze pieniężnym:
- Rozwiązania IT Fiskusa wprowadzone dla śledzenia zobowiązań podatkowych same przewidują sankcje za brak ich przestrzegania
- W efekcie naruszenia przepisów dot. elektronicznego raportowania podatnicy narażeni są na dodatkowe obciążenia finansowe z tytułu tych sankcji
- Mamy więc do czynienia z ryzykiem na dwóch płaszczyznach – dzięki rozwiązaniom IT Fiskus szybciej egzekwuje zobowiązania podatkowe, ale i stworzył cały obszar regulacji zagrożony meta-podatkami w postaci tych sankcji
- Jakość regulacji dot. tych sankcji za brak raportowania pozostawia sporo do życzenia (przykłady SENT, sankcje VAT, sankcje za MDR); są one oderwane od tradycyjnych zasad i pojęć prawnych – proporcjonalność, wina, minimalizacja uciążliwości kary, itp.
- Niezależnym źródłem ryzyka są przepisy karne i KKS penalizujące brak przestrzegania zasad elektronicznego raportowania
4) Z uwagi na zakres danych zbieranych przez Fiskusa, terminy ich zbierania oraz liczbę i wysokość sankcji wskazane są następujące działania:
- Alokacja obowiązków między działami – nie tylko księgowość, ale i zakupy, sprzedaż, controling, dział realizacji umów, dział prawny
- Śledzenie i szkolenie ludzi z nowych regulacji
- Wprowadzenie procedur wewnętrznych
- Wprowadzenie blokad systemowych i red flagów w systemach księgowych, zakupowych, sprzedażowych
W efekcie konieczne jest połączenie czynnika IT i ludzkiego dla zachowania zgodności z regulacjami oraz zarządzenia ryzykiem podatkowym. Odpowiedzią na cyfrowego Fiskusa musi być bowiem cyfrowy podatnik.